Natuurherstel Deurnsche Peel maakt veengebied veerkrachtiger
Nederland was ooit een honderdduizenden hectare hoogveen rijk. Nu is hier minder dan 1% hoogveen van over. We hebben ons land drooggelegd voor turfwinning en landbouw. De Deurnsche Peel is een van de overgebleven veengebieden waar we nu de situatie willen herstellen. Een hoger waterpeil helpt dit gebied om veerkrachtiger te worden, zodat het beter bestand is tegen droogte en de natuur herstelt.
Hoger en stabieler waterpeil nodig
Peter van Hees van Waterschap Aa en Maas vertelt tijdens een excursie over het natuurherstelproject Leegveld: “We konden het water niet vasthouden in de Peel. Maar om hoogveen te behouden en te herstellen is een stabiel waterpeil op of hoger dan het maaiveld nodig. Voor het realiseren van een hoger en stabieler waterpeil, zijn er onder andere verschillende kades en stuwen aangelegd. Het hoogveengebied bevat zogenoemde tegendrukcompartimenten om regenwater vast te houden in de bestaande natuur. “In totaal is 940 hectare natuur die we willen beschermen verbeterd door deze aanpak. Daarbij wordt er ook 180 hectare nieuwe natuur ingericht, waardoor er een zachtere overgang ontstaat tussen de natuur en de omgeving. Deze overgang zorgt ervoor dat de natuur ook minder kwetsbaar wordt voor bijvoorbeeld verdroging.”
Meer maatregelen om verdroging tegen te gaan
Naast maatregelen die uitgaan van een hoger waterpeil is op 100 hectare voormalige landbouwgrond de voedselrijke toplaag verwijderd. En er is een aantal sloten gedempt om verdroging van de natuur te verminderen. Ten slotte is op een aantal plekken bomen weggehaald, om verdere verdroging tegen te gaan. Deze maatregelen zijn ook goed om de effecten van klimaatverandering tegen te gaan. Bij de aanpak van het natuurgebied Leegveld slaan we regenwater op als buffer.
Ook teveel aan stikstof bedreiging in veengebieden
Boswachter Lieke Verhoeven van Staatsbosbeheer laat zien hoe verdroging en een teveel aan stikstof elkaar versterken, het gebied aantasten en het natuurherstel bemoeilijken. “Doordat het hoogveenmoeras verdroogd is, kunnen er andere planten gaan groeien als pijpenstro en berk. Deze soorten gedijen ook goed op stikstof, veel beter dan kenmerkende veensoorten. Daardoor is er een sterke concurrentie, waardoor de kwetsbare soorten het afleggen. Een combinatie van maatregelen tegen stikstofovervloed (maaien, kappen van bomen) en het vernatten (kades aanleggen, waterpeil verhogen) werkt het beste.”
Kraanvogel keert terug naar de Deurnsche Peel
Een jaar na het afronden van het project Peelvenen Leegveld zijn de eerste effecten van het natuurherstel al zichtbaar: de kraanvogel is teruggekeerd. En daar kunnen we met zijn allen best trots op zijn. Van Hees: “Door de natuur en een ruim gebied nieuwe natuur eromheen minder of niet toegankelijk te maken voor mensen, is er rust ontstaan voor dieren. Daardoor is er weer een broedgebied voor de kraanvogel gecreëerd, wat geleid heeft tot terugkeer van de kraanvogel."
Dit is een praktijkverhaal over natuurherstel in het kader van Programma Natuur. Met herstelmaatregelen in en rond natuurgebieden, uitgevoerd met partijen in de gebieden, kan de Nederlandse natuur weer aan veerkracht winnen. Sterker met natuur.