Tijdlijn
Het kabinet wil de stikstofneerslag terugdringen om op die manier de natuur te versterken en op termijn ruimte ook weer ruimte te creëren voor vergunningverlening. Om de stikstofneerslag te verminderen en de natuur te herstellen, hebben Rijk en provincies afgelopen periode verschillende stappen gezet.
Deze tijdlijn geeft u vanaf 2019 inzicht in alle stappen die tot oplossingen leiden voor de stikstofcrisis.
Tijdlijn stikstof vanaf Uitspraak Raad van State 2019 - 2025
-
2025
-
Deze tijdlijn geeft u inzicht in alle stappen die tot oplossingen leiden voor de stikstofcrisis.
-
Minister Wiersma (LVVN) informeert de Tweede Kamer over bedrijfsspecifieke emissienormen voor ondernemers, landelijke maatregelen en over gebiedsgericht maatwerk in samenwerking met medeoverheden. Lees meer in de kamerbrief.
-
Minister Wiersma (LVVN) informeert de Tweede Kamer over de urgentie, de contouren van de aanpak en de duiding van de uitspraken om Nederland van het slot te halen, perspectief te bieden voor sectoren en herstel van natuur.
Lees meer in de kamerbrief. -
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in de kamerbrief.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
-
2024
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) stuurt de Tweede Kamer de voortgangsbrief over het NPLG en de stikstofmaatregelen. Dit op verzoek van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Kamerbrief 15 april 2024: Voortgang NPLG en stikstofmaatregelen
-
Minister van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) informeert de Tweede Kamer over de aanpak in het helpen van PASmelders (ondernemers die in beginsel buiten hun schuld zonder benodigde natuurvergunning zijn komen te zitten).
-
8 april 2024Meer budget en langere openstelling voor vrijwillige beëindigingsregeling en veehouderij
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) stuurt de Tweede Kamer het eindverslag van de werkgroep ‘Verkenning naar alternatieven voor de kritische depositiewaarde (KDW) in de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn).
Kamerbrief met eindverslag verkenning naar alternatieven voor KDW in de wet
-
Lees meer in het nieuwsbericht
-
De maatregelen die het kabinet heeft ingezet sinds 2021 leveren een positieve bijdrage aan de toekomstige kwaliteit van de natuur. Dat concluderen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de Wageningen University and Research (WUR) in hun eerste evaluatie rapportages van het stikstof- en natuurbeleid. De gemiddelde overschrijding van kritische depositiewaarden voor stikstofgevoelige natuur daalt met een derde tot 2030. Maar de opgave om stikstof te reduceren en natuur te herstellen is groot en de tot nu toe getroffen maatregelen leveren nog niet genoeg op om wettelijke doelen te halen, terwijl we eerder nog op koers lagen.
-
In dit tussenrapport (‘Kennisupdate Ammoniak van Zee’) geeft het RIVM de status van het lopende onderzoek naar het verschil tussen modelberekeningen en metingen van ammoniak langs de kust.
Kamerbrief 26 februari 2024: RIVM Kennisupdate 'Ammoniak van Zee' januari 2024
-
Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) biedt de Tweede Kamer de Ex ante analyse Nationaal Programma Landelijk Gebied: provinciale programma’s en rijksmaatregelen aan.
Kamerbrief over appreciatie ex ante evaluatie Nationaal Programma Landelijk Gebied
-
Minister De Jonge (BZK) informeert de Tweede Kamer over de 5e tranche Regio Deals.
-
Om de provincies te helpen bij het opstellen van hun Provinciale Programma’s Landelijk Gebied, heeft het Rijk samen met betrokkenen een handreiking opgesteld die helderheid biedt over de vereisten voor de vorm, inhoud en onderbouwing van deze gebiedsprogramma’s. Naast vereisten bevat de handreiking tal van suggesties en praktische tips.
-
Minister Van der Wal-Zeggelink (LNV) informeert de Tweede Kamer over de invulling van de motie De Groot. Zij gaat in op de effecten waarmee reeds ingezet beleid leidt tot aanvullende reductie van stikstofemissies en welke opties er zijn voor toekomstig aanvullend beleid. Dit verzoek kwam van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Kamerbrief motie De Groot over reductie van stikstofemissies
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
-
2023
-
Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) informeert de Tweede Kamer over de toepassing van emissiefactoren bij de aanpak piekbelasting en de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties.
-
Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) informeert de Tweede Kamer over de voortgang van de aanpak piekbelasting. De minister gaat in deze brief onder meer in op het criterium dat bepaalt of een bedrijf onder de aanpak valt en op welke wijze de overheid agrarisch ondernemers die onder de aanpak vallen concreet zal ondersteunen. Lees hier de kamerbrief van 12 juni 2023.
-
Het kabinet wil met de aanpak piekbelasting op korte termijn een forse reductie van de stikstofneerslag realiseren. Lees meer in het nieuwsbericht,
-
Het kabinet heeft besloten de prioritering van doelen in het stikstofregistratiesysteem aan te passen en de PAS-melders daarbij meer prioriteit te geven. Met de nieuwe systematiek wordt ook geborgd dat zo min mogelijk stikstofruimte onbenut blijft. Lees meer in het nieuwsbericht.
-
De Ecologische Autoriteit heeft de eerste toetsingsadviezen van een aantal natuurdoelanalyses gepubliceerd. Natuurdoelanalyses geven aan hoe het gaat met de natuur in een stikstofgevoelig natuurgebied en wat de verwachte effecten van vastgestelde maatregelen zijn. Lees meer in het nieuwsbericht.
-
De ministerraad heeft ingestemd met de benoeming van de nieuwe onafhankelijke Adviescommissie Maatwerkafspraken Verduurzaming Industrie. Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Het kabinet zet nieuwe stappen in de opgave om stikstof- en broeikasgasuitstoot te verminderen, onder meer om de kwetsbare natuur in Nederland te herstellen. Daarbij kijken we als eerste naar de bedrijven die het meeste uitstoten. In een brief aan de Tweede Kamer wordt de aangekondigde piekbelastersaanpak verder uitgewerkt. Ook geeft het kabinet nadere invulling aan de stikstofdoelen voor andere sectoren.
Lees meer in het nieuwsbericht;
Zie ook:
-
2022
-
Het programma Stikstofreductie en Natuurverbetering is vastgesteld in de ministerraad. Het programma geeft invulling aan de Wet stikstofreductie en natuurverbetering die sinds 1 juli 2021 in werking is. Deze wet schrijft een programma met maatregelen voor om de natuur te versterken en de stikstofneerslag te verminderen. Het vorige kabinet heeft hiermee een basis gelegd voor de structurele stikstofaanpak. In het programma is de aangekondigde versnelling en verbreding van de stikstofaanpak nog niet opgenomen. Lees hier meer.
-
Het kabinet omarmt de denklijnen en aanbevelingen uit het rapport ‘Wat wel kan – uit de impasse en een aanzet voor perspectief’ van de heer Remkes. Lees meer over de aanbevelingen.
-
Op maandag 19 september 2022 is de Ecologische Autoriteit gestart in haar rol als onafhankelijk ecologisch adviseur. Komende periode richt de autoriteit zich vooral op het toetsen van de wetenschappelijke onderbouwing van de natuurdoelanalyses en gebiedsprogramma's. Lees meer over de start van de Ecologische Autoriteit.
-
Het kabinet heeft groen licht gegeven voor 45 versnellingsvoorstellen van provincies om stikstof te reduceren en de kwaliteit van natuur en water te verbeteren. Het Rijk maakt hiervoor 504 miljoen euro vrij. De provinciale plannen bevatten ook voorstellen waarmee de zogenoemde PAS-melders mogelijk sneller een nieuwe vergunning kunnen krijgen. Het kabinet gaat daar met provincies mee aan de slag en trekt daar nu 250 miljoen euro voor uit. Dat schrijven de ministers Van der Wal (Natuur en stikstof) en Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) in deze brief aan de Tweede Kamer. Lees hier meer.
-
Ons land staat voor ingrijpende opgaven als het gaat om het verbeteren van onze natuur, klimaat en waterkwaliteit. De indicatieve stikstofreductiedoelen vragen per gebied zo snel mogelijk actie van de sectoren industrie, bouw, mobiliteit en landbouw. Met name de opgave voor de landbouw is groot. Hiervoor is nodig dat agrarisch ondernemers versneld de transitie doormaken naar kringlooplandbouw in 2030. We willen de land- en tuinbouw gericht ondersteunen om deze noodzakelijke verandering door te maken en daar sterker uit te komen. Dat schrijven ministers Van der Wal en Staghouwer in twee brieven aan de Tweede Kamer: over de richtinggevende stikstofdoelen en reductiepercentages per gebied, en over de ontwikkelrichtingen voor de landbouw. Lees hier meer.
-
Met de Wet stikstofreductie en natuurverbetering heeft het vorige kabinet een basis gelegd voor de structurele stikstofaanpak. Deze wet schrijft voor dat de minister voor Natuur en Stikstof een programma vaststelt om de doelen voor stikstofreductie te bereiken en de natuur te verbeteren. Het ontwerp van dit programma, het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering, ligt van 25 mei tot en met 5 juli 2022 ter inzage via rvo.nl.
-
Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof heeft een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd waarmee de natuurcompensatiebank kan worden ingericht. Lees meer in het nieuwsbericht.
-
De natuur versneld herstellen en het landelijk gebied toekomstbestendig maken. Dat is de kern van de hoofdlijnenbrief voor de aanpak van het stikstofprobleem, die minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) op 1 april 2022 naar de Tweede Kamer stuurde.
-
In het legalisatieprogramma staat hoe ondernemers met PAS-meldingen een vergunning krijgen en welke maatregelen er genomen worden om stikstofruimte vrij te maken. Lees meer.
-
-
2021
-
Voor het berekenen van stikstofneerslag, nodig voor het aanvragen van een natuurvergunning, gaat een maximale rekenafstand van 25 kilometer gelden. Lees meer.
-
Ingangsdatum Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering. Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Stikstofaanpak: sterkere natuur, perspectief voor ondernemers
De Eerste Kamer is akkoord gegaan met het wetsvoorstel van coördinerend minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit om de stikstofuitstoot te verlagen en de natuur te verbeteren. De stikstofuitstoot en -neerslag moet in 2030 zo laag zijn dat dan de helft van de Natura 2000-natuurgebieden onder de kritische depositiewaarde (KDW) zit. Lees meer.
-
Minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) trekt 76,7 miljoen euro uit om binnenvaartschippers en -reders te ondersteunen bij de verduurzaming van hun vloot. Lees hier meer.
-
-
2020
-
Rijk en provincies hebben een akkoord bereikt over de besteding van bijna 3 miljard euro voor natuurherstel en -ontwikkeling in de komende 10 jaar. Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Voor boeren en tuinders die willen omschakelen naar een stikstofarme(re) en meer duurzame manier van produceren is financiering vaak een belemmering. Om hierin tegemoet te komen, heeft minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) 175 miljoen euro uitgetrokken voor het ‘Omschakelprogramma duurzame landbouw’ (voorheen: ‘Omschakelfonds’). Lees meer in het nieuwsbericht.
-
Met ingang van deze maand kunnen de PAS-melders de procedure starten om alsnog een natuurvergunning te verkrijgen voor hun activiteiten. Zij moeten hiervoor gegevens aanleveren met een berekening in de geactualiseerde versie van AERIUS via mijnrvo.nl/pas-meldingen. Lees hier het volledige nieuwsbericht.
-
Er komt een extra mogelijkheid om te stoppen voor agrarische bedrijven met hoge stikstofuitstoot die dichtbij Natura-2000 gebieden gevestigd zijn. Provincies hebben budget gekregen om dergelijke bedrijven aan te kopen, op basis van vrijwilligheid. De regeling hiervoor - Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden - is vandaag in de Staatscourant gepubliceerd. Lees hier het volledige nieuwsbericht.
-
Stikstofaanpak: sterkere natuur, perspectief voor de bouw:
Het kabinet legt wettelijk vast dat de natuur herstelt en uitstoot en neerslag van stikstof dalen. Met een miljardenpakket voor natuurherstel en maatregelen om stikstofneerslag terug te dringen, zit in 2030 minimaal de helft van de natuur in beschermde Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau. Deze structurele stikstofaanpak biedt ook ruimte voor economische activiteiten. Zo komt er een gedeeltelijke vrijstelling voor activiteiten van de bouwsector in de bouw- en sloopfase.
Dat staat in het wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering, dat coördinerend minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd samen met een aantal gerelateerde brieven.
-
Op 6 mei jl. heeft de minister van LNV een ontwerp maatregel aangekondigd waarin er tijdelijke maxima gesteld zouden worden aan het eiwitgehalte van het krachtvoer voor melkvee. Het voer van melkvee bestaat uit ruwvoer (zoals bijvoorbeeld gras) dat wordt aangevuld met krachtvoer. De minister heeft de WUR gevraagd een analyse te maken van het eiwitgehalte van het ruwvoer. Hieruit blijkt dat de boeren meer eiwitrijk krachtvoer nodig zouden hebben nu het eiwitgehalte in het gras door de droogte minder is. Hierdoor is de stikstofwinst van de maatregel nihil geworden en wordt de maatregel niet ingevoerd. Lees hier het volledige nieuwsbericht.
-
Een sterke natuur is een voorwaarde voor voldoende voedselvoorziening, een gezonde leefomgeving en ruimte voor duurzame economische groei. Om de natuur te versterken en de stikstofdepositie te verminderen, heeft het kabinet een breed pakket maatregelen en investeringen aangekondigd.
Lees hier het volledige nieuwsbericht. -
Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof, onder voorzitterschap van Leen Hordijk, heeft het tweede advies, ' Meer meten, robuster rekenen' overhandigd aan minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). In opdracht van minister Schouten adviseert het adviescollege over de meet- en rekenmethoden die worden gebruikt voor het meten en berekenen van stikstofneerslag.
Lees meer in de kamerbrief waar minister Schouten een reactie geeft op eindadviescollege stikstofproblematiek. -
In opdracht van minister Schouten adviseert het adviescollege, onder voorzitter van Johan Remkes, over hoe om te gaan met de stikstofproblematiek. Het eindadvies, ‘Niet alles kan overal’, volgt op eerdere rapporten: het korte-termijnadvies ‘Niet alles kan’ van september 2019, het advies ‘Bemesten en beweiden in 2020’ van december 2019 en het advies voor de Luchtvaartsector van januari 2020.
-
Een sterke natuur is een voorwaarde voor voldoende voedselvoorziening, een gezonde leefomgeving en ruimte voor duurzame economische groei. Om de natuur te versterken en de stikstofdepositie te verminderen, heeft het kabinet onlangs een breed pakket maatregelen en investeringen aangekondigd voor een periode van tien jaar. Om duidelijkheid aan alle betrokkenen te bieden over de gezamenlijke langjarige inspanningen, legt het kabinet de structurele aanpak voor natuurversterking en stikstofreductie op voorstel van minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wettelijk vast. Het wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering staat vanaf vandaag tot en met 3 juni open voor commentaar.
-
Een structurele stikstofaanpak versterkt de natuur en biedt ruimte voor economische activiteiten. Het kabinet komt met een breed investeringspakket om in de periode tot 2030 de natuur te herstellen en de neerslag van stikstof te verminderen. Dit biedt perspectief om de vergunningverlening verder op gang te brengen. Ook stelt het kabinet een streefwaarde in, waardoor de helft van de hectaren in alle Natura 2000-gebieden in 2030 geen last meer heeft van overmatige stikstofneerslag. Lees hier alles over de structurele stikstofaanpak.
-
Vanaf dinsdag 24 maart kan een natuurvergunning worden aangevraagd op basis van het stikstofregistratiesysteem. Dit geldt in eerste instantie voor de woningbouw en een beperkt aantal grote infraprojecten. Lees hier meer over het stikstofregistratiesysteem.
-
Vanaf 16 maart 2020 geldt op alle Rijkssnelwegen tussen 06.00 uur ‘s ochtends en 19.00 uur ‘s avonds een maximumsnelheid van 100 km per uur. In de avond en nacht blijft de maximumsnelheid gelijk aan de snelheid zoals hij was. Lees hier meer in het nieuwsbericht.
-
Adviescommissie ‘Meten en Berekenen’ geeft het eerste advies. Dit rapport geeft antwoord op de vraag of de gebruikte methodes voor het bepalen van stikstofneerslag voldoende wetenschappelijk onderbouwd zijn om het stikstofbeleid van Rijk en provincies op te baseren.
Eén van de belangrijkste conclusies van het adviescollege is dat de gebruikte data, methoden en modellen van de onderzoekers voldoende tot goed zijn. De huidige wetenschappelijke aanpak voor het meten en berekenen van stikstofneerslag is geschikt.
Lees het gehele verslag 'Niet uit de lucht gegrepen'
-
Het kabinet zet nieuwe stappen om de stikstofproblematiek aan te pakken. Voor de stikstofaanpak moeten alle sectoren een bijdrage leveren, ook de landbouw. Voor boeren die willen blijven komt 172 miljoen euro beschikbaar voor innovatie en verduurzaming van stallen. Verder werkt het kabinet aan een omschakelfonds voor boeren die willen omschakelen naar kringlooplandbouw. Ook faciliteert het Rijk extensivering van veehouderijen rondom Natura 2000-gebieden. Het kabinet stelt daarnaast 350 miljoen euro beschikbaar voor gerichte opkoop van veehouderijen, voor boeren die zelf aangeven te willen stoppen. Ook komt extra geld beschikbaar voor de sanering varkenshouderij om alle inschrijvers die aan de eisen voldoen te helpen hun bedrijf te beëindigen. Lees hier het volledige nieuwsbericht en de kamerbrief.
-
-
2019
-
Lees hier het advies 'beweiden en bemesten' van Remkes
-
De herkomst van stikstofdepositie verschilt flink per gebied. Dat vraagt om maatwerk. Maatregelen moeten slim en gericht ingezet worden. In de gebiedsgerichte aanpak kan dit maatwerk op een goede manier worden geleverd.
-
Met een pakket maatregelen zet het kabinet stappen om de stikstofproblematiek op te lossen en de natuur te herstellen.
Door de maximumsnelheid op autosnelwegen over te verlagen naar 100 km/u, de ammoniakuitstoot via veevoer te verlagen en de eerste bestaande uitbreiding van de warme saneringsregel voor varkenshouderij, daalt op korte termijn de neerslag van stikstof in de natuur.
Hiermee ontstaat stikstofruimte voor de realisatie van 75.000 woningen in 2020 en zeven MIRT-projecten.
Lees meer over de maatregelen voor natuur, bouw en infrastructuur
-
Adviescollege Remkes heeft de opdracht gekregen van Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit te adviseren over hoe om te gaan met de stikstofproblematiek in Nederland. Naar aanleiding van deze opdracht heeft het Adviescollege een korte termijnadvies gepresenteerd genaamd: ‘Niet alles kan’.
Lees hier het adviesrapport 'Niet alles kan'
-
Op basis van het PAS (Programma Aanpak Stikstof) wordt toestemming gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor beschermde natuurgebieden. Deze toestemming werd vooruitlopend op toekomstige positieve maatregelen gegeven. Op 29 mei 2019 stelde de Raad van State dat het geven van toestemming vooraf in strijd is met de Europese natuurwetgeving en daarom niet meer gebruikt mag worden vergunningverlening. Daardoor kwam de vergunningverlening stil te liggen.
Lees hier meer over de stop op het programma aanpak stikstof.
-